Προχθές, 5 Νοεμβρίου, είδε το φως τη δημοσιότητας ένα «Κείμενο εργασίας και τεκμηρίωσης» του Ινστιτούτου Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε. με τίτλο «Μετάβαση στον ενεργό πληθυσμό και προοπτικές απασχόλησης: Η περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας», το οποίο υπογράφει ο κ. Χρήστος Πιέρρος.

Το κείμενο εργασίας εξηγεί στην εισαγωγή του πως «… εστιάζει στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της φύσης της οικονομίας της, στην οποία δεσπόζει η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις εγκαταστάσεις της Πτολεμαΐδας.»

Και συνεχίζει σημειώνοντας πως «…η απολιγνιτοποίηση, -η οποία προωθείται στο πλαίσιο της πράσινης ενεργειακής μετάβασης και η οποία ανακόπηκε πρόσκαιρα λόγω της ενεργειακής κρίσης‒ έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο σε όλη την οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας λόγω του περιορισμού των θέσεων ποιοτικής απασχόλησης που παρέχει η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή και την αδυναμία δημιουργίας αντίστοιχης ποιότητας θέσεων εργασίας από τους υπόλοιπους κλάδους.»

***

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του κειμένου βρίσκεται, κατά τη γνώμη μας, στα συμπεράσματα του, όπου αναφέρονται και τα εξής:

«…Η οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας χαρακτηρίζεται από ένα στρεβλό αναπτυξιακό πρότυπο, κατά το οποίο ένα μεγάλο τμήμα της παραγωγής περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό κομμάτι και δημιουργεί περιορισμένες θέσεις απασχόλησης. Οι υπόλοιποι κλάδοι συμβάλλουν ελάχιστα στην παραγωγή της Περιφέρειας, ενώ ο μόνος δυναμικός κλάδος είναι της γεωργίας, που παραδοσιακά δημιουργεί χαμηλά αμειβόμενες θέσεις απασχόλησης. Η στρεβλότητα αυτή και ο αποαναπτυξιακός χαρακτήρας αυτής της κατάστασης ενισχύονται από την ενεργειακή μετάβαση. Αν δεν υπάρξει υποκατάσταση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη με άλλες πιο πράσινες μορφές, η παραγωγή της Δυτικής Μακεδονίας θα περιοριστεί δραματικά.

Όμως, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, οι θέσεις απασχόλησης που δημιουργούνται από τους υπόλοιπους κλάδους είναι αντίστοιχες της παραγωγής τους. Δηλαδή δεν δημιουργούνται ικανές θέσεις απασχόλησης για να απορροφήσουν τους μακροχρόνια ανέργους, ούτε υπάρχουν κίνητρα για την είσοδο ατόμων στο εργατικό δυναμικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στα άτομα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και ειδικά στις γυναίκες. Η διάρθρωση της παραγωγής είναι τέτοια, που δεν μπορεί να απορροφήσει άτομα υψηλής ειδίκευσης. Ταυτόχρονα, παρατηρείται σημαντική συρρίκνωση του ποσοστού απασχόλησης σε άτομα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η σύνθετη αυτή κατάσταση συνεπάγεται την αντίστοιχα σύνθετη εφαρμογή πολιτικών για τη βελτίωση του ποσοστού απασχόλησης στη Δυτική Μακεδονία. Αφενός, τα άτομα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να καταρτιστούν ώστε να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες απασχόλησης με τα άτομα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των οποίων η απασχολησιμότητα είναι εφάμιλλη με αυτήν της επικράτειας.

Αφετέρου, θα πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός για την αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος στη Δυτική Μακεδονία, ώστε να ανακοπεί η αποαναπτυξιακή διαδικασία και να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης που θα απορροφήσουν άτομα υψηλής ειδίκευσης.»

***

Απ’ όλα τα παραπάνω, στεκόμαστε ιδιαίτερα στη διαπίστωση πως «…δεν δημιουργούνται ικανές θέσεις απασχόλησης για να απορροφήσουν τους μακροχρόνια ανέργους, ούτε υπάρχουν κίνητρα για την είσοδο ατόμων στο εργατικό δυναμικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στα άτομα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και ειδικά στις γυναίκες. Η διάρθρωση της παραγωγής είναι τέτοια, που δεν μπορεί να απορροφήσει άτομα υψηλής ειδίκευσης…»

Και στεκόμαστε σ’ αυτή τη διαπίστωση γιατί μέσω αυτής εξηγείται το γιατί βλέπουμε συνεχώς νέους ανθρώπους με πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ή υψηλή ειδίκευση, η οποία πιστοποιείται τόσο με τους απαραίτητους τίτλους σπουδών, όσο και με την ανάλογη επαγγελματική εμπειρία, να αναγκάζονται να φύγουν καθώς εδώ δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας οι οποίες θα ταιριάζουν στα προσόντα και τις δεξιότητες τους.

Θέσεις τις οποίες πολλοί απ’ αυτούς βρίσκουν, τελικά, σε κάποια ξένη χώρα, κυρίως, ή στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρα μας.

***

Κοντολογίς, χάνουμε ανθρώπους που θα μπορούσαν και έπρεπε να βρίσκονται εδώ για να συμβάλουν στην αναπτυξιακή ανάκαμψη του τόπου μας αφού διαθέτουν και γνώσεις αλλά και δεξιότητες.

Και το χειρότερο είναι πως όσο εύκολα τους χάνουμε πολύ δύσκολα τους ξανακερδίζουμε, αν τους κερδίζουμε ποτέ.