Η εκπομπή Ζουν Ανάμεσά μας με τον Αντώνη Πουγαρίδη φιλοξένησε τον Στάθη Ταξίδη, Εκπαιδευτικός – Ερευνητής, με καταγωγή από τους Πύργους Εορδαίας. Στις 23/4 ήταν η επέτειος του Ολοκαυτώματος των Πύργων.

Η 23η Απριλίου του ’44 αποτελεί την κορύφωση του δράματος των Πύργων, όταν το πρωί εκείνης της ημέρας (Αγίου Γεωργίου και Κυριακή του Θωμά) οι κάτοικοι ετοιμάστηκαν να πάνε στην εκκλησία, αλλά οι Γερμανοί εισέβαλαν στο χωριό στο πλαίσιο της επιχείρησης «Μαγιάτικη καταιγίδα», με στόχο να αποκοπούν οι αντάρτες της περιοχής σε Βέρμιο, Πάικο, σημειώνει ο ίδιος.

Το πληγωμένο θηρίο αγρίεψε και έγιναν εκτεταμένα επεισόδια που κράτησαν οκτώ ημέρες. Ο γερμανικός στρατός, όπως περιγράφει ο κ. Ταξίδης, έκανε εκκαθάριση κατοίκων στο Βέρμιο για οκτώ ημέρες. Στους Πύργους, μάζεψαν στην κάτω συνοικία όλους τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά και τους οδήγησαν στα νεκροταφεία όπου έστησαν τα πολυβόλα. Ζήτησαν να αφοπλιστούν οι άνδρες από σουγιαδάκια. Τότε μια κοπέλα κατάλαβε ότι θα γίνει εκτέλεση και αγκάλιασε τον πατέρα της και όλα τα γυναικόπαιδα αγκαλιάστηκαν με τους άνδρες. Στην αναμπουμπούλα 2-3 άτομα το βαλαν στα πόδια. Στη μεσαία συνοικία εκτυλίχθησαν σκηνές κόλασης. Συγκεντρώθηκαν 160 γυναικόπαιδα και τα έβαλαν φωτιά. Ξεκοιλιάστηκε μια γυναίκα με νεογέννητο, ενώ οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν στις πλαγιές του Βερμίου.

Την Τρίτη, πίσω από τον ΙΝ Μεταμόρφωσης υπήρχε μια ταφόπλακα, που έλεγε ότι εκεί κείτονταν τα παιδιά του Παπά Ηλία, που είχε καταγωγή από το Πετρίτσι Σερρών και βρέθηκε στους Πύργους. Τα παιδιά του εκτελέστηκαν, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, μπροστά στα μάτια του ιερέα και της παπαδιάς. Ο ιερέας, ωστόσο, επέστρεψε το ’60 με το πούλμαν, φέρνοντας τη μαρμάρινη ταφόπλακα και ένα σακί τσιμέντο. Με ένα γαϊδουράκι τα ανέβασαν στο σημείο, και έκαναν το μνήμα, με τον ιερέα να λέει «τώρα μου έφυγε ένα μεγάλο βάρος από πάνω μου».

Ο κ. Ταξίδης έψαξε τους απογόνους τους ιερέα, ενώ περιέγραψε την ιστορία ακόμη ενός διασωθέντα που έφυγε και διασώθηκε προς το ποτάμι. «Είναι γεγονότα  που σημάδεψαν την ιστορία μας. Όταν διαβάζω στο μνημόσυνο τα ονόματα των εκτελεσθέντων υπάρχει γοερός θρήνος ανθρώπων που ζούσαν τότε και όλων των κατοίκων. Έτσι μεταλαμπαδεύεται η ιστορία», είπε επίσης.

Εξέφρασε, ωστόσο, και το παράπονό του προς την τοπική αυτοδιοίκηση, γιατί, ενώ το ολοκαύτωμα Πύργων – Μεσοβούνου που έχει τόσα θύματα, δεν προχώρησε πιο έξω, δεν έγινε τραγούδι στα χείλη ώστε να το μάθει ο κόσμος. Καυτηρίασε γιατί η Τ.Α. αναβάλει το μνημόσυνο και δεν γίνεται αυτό εκείνη την ημέρα, ώστε να τιμηθεί η μνήμη των νεκρών.

«Είναι μια επίπονη μάχη του ερευνητή με το χρόνο, ανάμεσα στη μνήμη και στη λήθη. Μια μάχη να προσεγγίσεις τους ανθρώπους», είπε επίσης, λέγοντας πως ο ίδιος φέρει το όνομα του εκτελεσθέντα πατέρα της μητέρας του, που εκτελέστηκε στο Μεσόβουνο. «Τα ονόματά μας είμαστε εμείς», είπε ακόμη, λέγοντας πως πρέπει να δικαιωθεί η μνήμη των αδικοχαμένων αυτών ανθρώπων, περιγράφοντας εικόνες Γερμανών που πυροβολούσαν παιδιά και γυναίκες ψυχρά.

Είπε, επίσης, ότι πολύ μεγάλο ρόλο είχαν και οι ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών, καταλήγοντας πως δεν  πρέπει να ξαναγνωρίσει η ανθρωπότητα ολοκαυτώματα, γενοκτονίες και προσφυγιές και αυτό θα γίνεται μέσα από τη μνήμη.