Αυτή την ελπίδα και συνάμα ευχή εκφράζει η βραβευμένη με κρατικό βραβείο ποίησης Χλόη Κουτσουμπέλη στη συνέντευξη που μας παραχώρησε με αφορμή την επικείμενη παρουσίαση του τελευταίου της βιβλίου στην Κοζάνη την Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για το μυθιστόρημα Ιερεμιάδα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ και μας μεταφέρει σ’ ένα δυσοίωνο μέλλον, όπου μια πανδημία με το όνομα Κέρβερος έχει καταφέρει να επιβάλει τους δικούς της απεχθείς όρους απειλώντας με αφανισμό την ανθρωπότητα.
Με αφορμή αυτή την παρουσίαση που θα γίνει την Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου, στις 19.00 στο καφέ «Μπλε Ελάφι» της Κοζάνης, στην οποία θα μιλήσουν οι Άννα Κουστινούδη- Διδάκτωρ Αγγλικής Φιλολογίας και συγγραφέας, ο Μιχάλης Πιτένης- συγγραφέας και θα τη συντονίσει η Δήμητρα Καραγιάννη- φιλόλογος & συγγραφέας, και αιτία το νέο εξαιρετικό της έργο, συνομιλήσαμε με τη Χλόη Κουτσουμπέλη που μας παραχώρησε τη συνέντευξη που ακολουθεί.
– Στο νέο σας μυθιστόρημα, «Ιερεμιάδα» (εκδόσεις ΕΣΤΙΑ) , αναφέρεστε σ’ ένα δυστοπικό μέλλον όπου έχει επικρατήσει μια καταστροφική πανδημία. Η πρόσφατη πανδημία του Covid- 19 έπαιξε κάποιο ρόλο στην επιλογή του θέματος και αν ναι, λειτούργησε ως αφορμή ή αιτία;
Πρώτα πρώτα το μυθιστόρημα γράφτηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid και υπάρχει σίγουρα η επιρροή της ζοφερής και ασφυκτικής περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Ήταν λοιπόν η αιτία με την έννοια της ανάγκης μίας προειδοποίησης για το τι μπορεί να συμβεί όταν ο άνθρωπος, αυτό το πομπώδες δίποδο δεν σέβεται και διαταράσσει την ισορροπία της φύσης, αλλά και αφορμή για να μιλήσω για το ποια στοιχεία της ανθρώπινης φύσης έρχονται στην επιφάνεια όταν υπάρχει απειλή θανάτου, για τις σχέσεις εξουσίας που δημιουργούνται στις κοινότητες των ανθρώπων, για τα στερεότυπα που διαιωνίζονται ακόμα και στις νέες μορφές κοινοβιακής ζωής, για το Καλό και το Κακό που αιώνια αντιμάχονται.
– Τι οδηγεί μια ποιήτρια σαν εσάς να αφήσει για λίγο τον ποιητικό λόγο και να στραφεί προς τον πεζό;
Δεν είναι η πρώτη και πιστεύω ότι δεν θα είναι η τελευταία φορά. Για μένα τα όρια πεζού και ποιητικού λόγου είναι πολύ ρευστά και συνέχεια τα παραβιάζω. Έχω γράψει άλλα δύο μυθιστορήματα, δύο θεατρικά και πολλά διηγήματα. Βρίσκω αναζωογονητική αυτή την εναλλαγή ποιητικού και πεζού λόγου, απλώς και μόνο για να επιστρέφω κάθε φορά στην κοιτίδα μου, την ποίηση.
– Τι ρόλο παίζει το θέμα σε μια τέτοια απόφαση;
Κάποια θέματα πραγματικά έχουν τόσο μεγάλη δύναμη που θαρρείς και γίνεται επιτακτική η ανάγκη να ξετυλιχτεί ένα μυθιστόρημα γύρω τους. Τέτοιο νομίζω ήταν και το θέμα της Ιερεμιάδας.
– Στην «Ιερεμιάδα» ενώ ξεκινάτε περιγράφοντας μια δυσοίωνη και απαισιόδοξη κατάσταση, στο τέλος δίνετε ένα ξεκάθαρο μήνυμα αισιοδοξίας, τονίζοντας, ουσιαστικά, πως ο κόσμος δεν μπορεί να τελειώνει εδώ. Είναι η δική σας ελπίδα αυτή ή η νομοτελειακή μοίρα της ανθρωπότητας;
Είναι δική μου ελπίδα ότι το Φως θα νικήσει το Σκοτάδι, ότι ένας νέος διαφορετικός κόσμος είναι εφικτός και ότι μπορεί κάποια στιγμή ο άνθρωπος, αυτός ο αρχαίος πίθηκος, να νικήσει την ενστικτώδη και ζωώδη του φύση και να αποκτήσει ένα άλλο είδος πνευματικότητας, έτσι ώστε να φτάσει σε μία ανώτερη βαθμίδα εξέλιξης.
– Ως άνθρωπος φοβάστε στ’ αλήθεια ότι θα μπορούσαμε να βρεθούμε σε μια κατάσταση σαν αυτή που περιγράφετε στο βιβλίο σας;
Πάρα πολύ το φοβάμαι και εν μέρει είδα μέσα στην πανδημία να κινητοποιούνται τα πιο ευγενή συναισθήματα αλλά και τα πιο άγρια ένστικτα του ανθρώπου. Ελπίζω όμως ότι πάντα θα υπάρχουν συλλογικότητες με οράματα που θα πιστεύουν στην αλληλεγγύη, που θα μάχονται για τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, που θα ρίχνουν τα συρματοπλέγματα και τα τείχη, που θα πρεσβεύουν την αγάπη ως μόνη αλήθεια και σωτηρία αυτού του παλιού κόσμου που αργοπεθαίνει.
Ποια είναι η Χλόη Κουτσουμπέλη.
Γεννήθηκε το 1962 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και εργάστηκε για δεκαοκτώ χρόνια στον τραπεζικό τομέα. Το 1984, σε ηλικία 22 ετών, εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή. Το 2016 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης για τη συλλογή της «Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης».
Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει:
Ποιητικές συλλογές
Σχέσεις σιωπής (Εγνατία 1985)
Η νύχτα είναι μια φάλαινα (Βιβλιοπωλείο Λοξίας 1990)
Η αποχώρηση της Λαίδης Κάπα (Νέα Πορεία 2004)
Η λίμνη, ο κήπος και η απώλεια (Νέα Πορεία 2006)
Η αλεπού και ο κόκκινος χορός (Γαβριηλίδης 2009)
Στον αρχαίο κόσμο βραδιάζει πια νωρίς (Γαβριηλίδης 2012)
Κλινικά απών (Γαβριηλίδης 2014)
Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης (Γαβριηλίδης 2016)
Το σημείωμα της οδού Ντεσπερέ (Πόλις 2018)
Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον (Πόλις 2021)
Μυθιστορήματα
Ψιθυριστά (Παρατηρητής- 2002)
Ο βοηθός του κυρίου Κλάϊν (Μελάνι- 2017)
Ιερεμιάδα (ΕΣΤΙΑ- 2023)
Θεατρικά
Ορφέας στο μπαρ (Πάροδος 2005)
Το ιερό δοχείο (Θίνες 2015)
Βάσω Σάφη