Ένα από τα πλέον γνωστά και θαυματουργά Προσκυνήματα της Παναγίας στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται στο χωριό Χορηγός Βοΐου Κοζάνης. Το Προσκύνημα αυτό (:θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, ιερός ναός της και αγιασματική πηγή της) δημιουργήθηκε το έτος 1922 απ’ τους ευσεβείς κατοίκους του Χορηγού, κατόπιν οραματικής εμφάνισης της Θεοτόκου στην ευσεβή κάτοικο του χωριού Αλεξάνδρα Καντοπούλου και σχετικής εντολής και υπόδειξης τής Θεομήτορος προς αυτήν. Το ιστορικό της αποκάλυψης του εν λόγω Αγιάσματος και της δημιουργίας του αντίστοιχου Προσκυνήματος είναι λεπτομερειακώς κι εναργώς καταγραμμένα σε ένα μικρό βιβλίο του Γ.Σ. Παπακωνσταντίνου που φέρει τον τίτλο «Το Αγίασμα της Παναγίας – Ζωοδόχου Πηγής στον Χορηγό». Μερικά κύρια αποσπάσματα απ’ το κείμενο του αναφερόμενου βιβλιδαρίου και αρκετές φωτογραφίες απ’ το υπόψη Προσκύνημα παρουσιάζονται εδώ.

Το ιστορικό ανεύρεσης του Αγιάσματος της Παναγίας και ανέγερσης του ναού της.

Στο Χορηγό, χωριό της επαρχίας Βοΐου του νομού Κοζάνης, που απέχει επτά χιλιόμετρα από την Νεάπολη και δώδεκα χιλιόμετρα από το Τσοτύλι, κωμοπόλεις της επαρχίας, υπάρχει ο ναός της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής και ναΐδιο με άγιασμα. Ο ναός αυτός βρίσκεται, βορειοδυτικά του χωριού σε απόσταση χιλίων πεντακοσίων μέτρων, σ’ ένα πολύ όμορφο τοπίο, που είναι καταπράσινο από βελανιδιές, καραγάτσια, πεύκα και διάφορα άλλα δένδρα.Το έτος 1920 στο Χορηγό ζούσαν 300 περίπου κάτοικοι και ο παπάς του χωριού ήταν ο Κωνσταντίνος Καντόπουλος. Ανάμεσα στους κατοίκους του χωριού, ζούσε και η Αλεξάνδρα Καντοπούλου, χήρα, η γνωστή στο χωριά Ντώνικα, Η Αλεξάνδρα ήταν μια καλοκάγαθη γυναίκα, προσέφερε τις υπηρεσίες στην Εκκλησία του χωριού, ως νεωκόρος, χωρίς καμία αμοιβή.Μια βραδιά, τότε το 1920, είδε στον ύπνο της την Παναγία που της έλεγε: «Την Κυριακή στην Εκκλησία που θα είναι όλος ο κόσμος θα ανακοινώσεις στον παπά και στο εκκλησίασμα, ότι στο τάδε μέρος – και υπέδειξε το μέρος, (: το σημείο που είναι σήμερα το Αγίασμα), – είναι θαμμένημία εικόνα μου, να πάτε να σκάψετε να βρείτε την εικόνα μου και μόλις βρείτε την εικόνα μου θα αναβλύσει και αγίασμα. Αυτά είπε η Παναγία στην Αλεξάνδρα.Η Αλεξάνδρα ξύπνησε τρομαγμένη και φοβισμένη και αναλογίστηκε, τι ήταν αυτά που της συνέβησαν στον ύπνο της. Προβληματίστηκε πολύ εάν έπρεπε ή όχι ν’ ανακοινώσει την Κυριακή στην εκκλησία, στον παπά και το εκκλησίασμα, αυτά που είδε στο όνειρο της. Αυτά που της είπε η Παναγία.Τελικά δεν τόλμησε.Ύστερα από μια βδομάδα, ξαναεμφανίστηκε πάλι η Παναγία στην ίδια γυναίκα, όχι πια στον ύπνο της, αλλά ολοζώντανη, ψηλή, μαυροφορεμένη, επιβλητική, και με ύφος αυστηρό επανέλαβε όσα της είπε την πρώτη φορά στον ύπνο της.Πράγματι, την επόμενη Κυριακή και αφού τελείωσε η λειτουργία, όλος ο κόσμος ήταν συγκεντρωμένος στο προαύλιο της εκκλησίας περιμένοντας να βγει και ο παπάς (έτσι συνήθιζαν τότε) και μόλις βγήκε ο παπάς, η Αλεξάνδρα ανακοίνωσε στον παπά και το εκκλησίασμα αυτά που της συνέβησαν με την εμφάνιση της Παναγίας…Όλοι τώρα πια συζητούν αυτά που διηγήθηκε η Αλεξάνδρα στον παπά και στο εκκλησίασμα, κατ’ εντολή της Παναγίας. Κοιτάζονται στα μάτια και τ’ αποφασίζουν, Αποφασίζουν να πάνε εκεί που είπε η Παναγία στην Αλεξάνδρα, πως είναι θαμμένη η εικόνα της για να την βρουν. Να βρουν την εικόνα της Παναγίας και το αγίασμα. Όλοι εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα εργαλεία ξεκινούν για εκεί…Η Αλεξάνδρα υποδεικνύει το μέρος. Ο παπάς κάνει το Σταυρό του και φοράει το πετραχήλι. Ο κόσμος ενθουσιάζεται, θαυμάζει, σταυροκοπιέται και δοξολογεί. Ο Αγιασμός γίνεται και αρχίζουν όλοι να σκάβουν με προσοχή και να ψάχνουν. Ψάχνουν να βρουν την εικόνα της Παναγίας. Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να σκάβουν και να ψάχνουν. Το όνειρο και το όραμα γίνεται πραγματικότητα. Η εικόνα της Παναγίας βρίσκεται και αναβλύζει το αγίασμα. Ζητωκραυγάζουν, δοξολογούν, σταυροκοπιούνται, ασπάζονται την Παναγία και αγιάζονται με το νερό. Τα στήθη και οι καρδιές όλων πλημμυρίζουν, από χαρά και αγαλλίαση. Ψάλλουν, δοξολογούν και πανηγυρίζουν. Κοιτάζουν την Αλεξάνδρα. Την θαυμάζουν και την καμαρώνουν. Της αποδίδουν τον δέοντα σεβασμό…Με την εικόνα της Παναγίας στα χέρια και το αγίασμα ν’ αναβλύζει, αποφασίζουν να κτίσουν ναΐσκο να στεγασθεί η εικόνα της Παναγίας και το αγίασμα. Όλοι προσφέρουν ό,τι μπορούν. Διαχειριστής, ποιος; Η Αλεξάνδρα. Τα χρήματα μαζεύονται και ο ναΐσκος κτίζεται.Θεία Λειτουργία έρχονται αργότερα, το μεσημέρι, το απόγευμα, το βράδυ, την άλλη μέρα.Γιορτές, επίσης, γίνονται και στις 15 Αυγούστου, ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και στις 21 Νοεμβρίου, Εισόδια της Θεοτόκου, και στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, σε ανάμνηση κάποιου θαύματος. Γιορτές με λαμπρότητα και πανηγυρισμούς.Πολλοί προσκυνητές έρχονται, όχι μόνο όταν πανηγυρίζει ο Ναός, αλλά κάθε φορά που τους δίνεται η ευκαιρία ν’ ανάψουν ένα κερί και να ζητήσουν την χάρη Της.Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ιδρύθηκαν στο χώρο αυτό και λειτούργησαν για πάρα πολλά χρόνια παιδικές κατασκηνώσεις του Υπουργείου Παιδείας. Όλα τα καλοκαίρια ο χώρος αυτός γέμιζε από χαρούμενες παιδικές φωνές και τραγούδια

Ένα θαύμα της Παναγίας στο Προσκύνημα του Χορηγού.

Στην Εράτυρα, χωριό της επαρχίας Βοΐου, κοντά στη Σιάτιστα, ζούσε τότε ο Στέργιος ο Πίττας, παιδί δέκα ετών περίπου. Ο Στέργιος, παίζοντας με τ’ άλλα παιδιά στην αυλή του σπιτιού του, μπήκε κάποια στιγμή μέσα στο σπίτι και ανέβηκε στον πάνω όροφο του σπιτιού. Εκεί, πάτησε στην καταπακτή και έπεσε μέσα στο αμπάρι, που ήταν στον κάτω όροφο του σπιτιού. Χτύπησε και έπαθε σοβαρή ζημιά στο ένα πόδι. Η ιατρική δεν μπόρεσε ν’ αποκαταστήσει τη βλάβη και από τότε το παιδί κούτσαινε και περπατούσε μόνο με πατερίτσες.Η μάνα του παιδιού και οι συγγενείς του, που είχαν ακούσει για την Παναγία στον Χορηγό, πήραν την απόφαση να φέρουν το παιδί στην Παναγία, να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια της.Ξεκίνησαν, λοιπόν, κάποια χρονιά, στις 13 Σεπτεμβρίου, από την Εράτυρα, να ’ρθούν στην Παναγία, μία απόσταση πάνω από εικοσιπέντε χιλιόμετρα, καβάλα σε άλογα και μουλάρια, ώστε την επομένη, 14Σεπτεμβρίου, ημέρα Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, να λειτουργηθούν στην Παναγία, να κοινωνήσουν και να ζητήσουν από την Παναγία την ίαση του παιδιού.Έτσι κι έγινε. Έφθασαν, λοιπόν, στην Παναγία στο Χορηγό το απόγευμα στις 13 Σεπτεμβρίου και διανυκτέρευσαν, στα δύο δωμάτια που είχαν χτισθεί ταυτόχρονα με τον ναό και δίπλα στο ναό για την εξυπηρέτηση των προσκυνητών και μέσα στο ναό. Την επομένη, 14 Σεπτεμβρίου, όταν η λειτουργία τελείωνε και ο παπάς μπροστά στην Ωραίο Πύλη καλούσε τους πιστούς να κοινωνήσουν Τα Άχραντα Μυστήρια, πήγε η μάνα του Στέργιου του Πίττα κοντά στο παιδί της, που κάθονταν σε μια καρέκλα, να το σηκώσει και υποβαστάζοντάς το να το οδηγήσει στον παπά να κοινωνήσει. Τότε ο Στέργιος σηκώθηκε και είπε στη μάνα του:«Άσε, θα πάω μόνος μου περπατώντας».Το παιδί πήγε μόνο του χωρίς τις πατερίτσες και δίχως να το υποβαστάζει κανείς. Κοινώνησε, άφησε τις πατερίτσες του στην εκκλησία και έφυγε για το χωριό του, όπως και όλοι οι άλλοι που το συνόδευαν.Το τι έγινε βλέποντας ο κόσμος το παιδί να περπατάει, πιστεύω πως όλοι σας μπορείτε να το φαντασθείτε.Η γυναίκα του Πίττα ζει σήμερα στην Εράτυρα και τα παιδιά του, γιατροί, στην Καστοριά.Από τότε και μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο χωρίς καμία διακοπή οι Ερατυραίοι, οι κάτοικοι του Χορηγού και πολλοί άλλοι από τα γύρω χωριά, ψάλλουν, την παραμονή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, εσπερινό και παράκληση στην Παναγία και στις 14, ψάλλεται πανηγυρική Θεία Λειτουργία.Για τους Ερατυραίους, τους κατοίκους του χωριού και πολλούς κατοίκους από τα γύρω χωριά, η 14η Σεπτεμβρίου, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, είναι και γιορτή για την Παναγία στο Χορηγό εις ανάμνηση του θαύματος…