Ακολουθεί το Κήρυγμα της Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας για την Κυριακή του Θωμά (27 Απριλίου 2025):

Βρισκόμαστε, ἤδη, ἀγαπητοί μας ἀδελφοί, μία ἑβδομάδα μετά τό Πάσχα. Στό σημερινό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα οἱ μαθητές βρίσκονταν σ

᾿ ἕνα σπίτι μέ κλειστές τίς πόρτες γιατί φοβόντουσαν τούς Ἰουδαίους. Τότε ἐμφανίστηκε ὁ Χριστός, στάθηκε στήν μέση καί τούς εἶπε: «Εἰρήνη ὑμῖν», δηλαδή, «Ἄς ἔλθει εἰρήνη σέ ΄σας». Κατόπιν τούς ἔδειξε τά χέρια Του καί τήν πλευρά Του. Τά σημάδια, δηλαδή, ἀπό τίς πληγές Του. Χάρηκαν οἱ μαθητές πού εἶδαν τόν Κύριο. Τούς εἶπε πάλι ὁ Χριστός: «εἰρήνη ὑμῖν. καθώς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγώ πέμπω ὑμᾶς», δηλαδή, «Ἄς ἔλθει εἰρήνη σέ ΄σας. Ὅπως μέ ἀπέστειλε ὁ Πατέρας μου γιά τό ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι κι ἐγώ σᾶς στέλνω νά συνεχίσετε τό ἴδιο ἔργο». Φύσηξε στά πρόσωπά τους καί τούς εἶπε: «λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον˙ ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται», δηλαδή, «Σ᾿ ὅποιους συγχωρήσετε τίς ἁμαρτίες, θά εἶναι συγχωρημένες καί ἀπό τόν Θεό. Σ᾿ ὅποιους ὅμως τίς κρατᾶτε ἀσυγχώρητες, θά μείνουν γιά πάντα κρατημένες». Ὅταν ἔγιναν ὅλα τά παραπάνω ὁ Θωμᾶς ἔλειπε. Μόλις τόν εἶδαν οἱ ὑπόλοιποι μαθητές, τοῦ εἶπαν ὅτι εἶδαν τόν Κύριο. Αὐτός δέν τούς πίστεψε, καί ἀνέφερε ὅτι ἄν δέν δεῖ καί δέν βάλει τά χέρια του στά σημάδια ἀπό τά καρφιά, δέν θά πιστέψει. Μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες ἐμφανίστηκε γιά μία ἀκόμη φορά ὁ Χριστός στούς μαθητές Του παρόντος καί τοῦ Θωμᾶ. Στόν ἴδιο χῶρο, μέ τίς πόρτες κλεισμένες, καί τόν ἴδιο τρόπο. Τούς λέει: «Εἰρήνη ὑμῖν». Καλεῖ τόν Θωμᾶ νά βάλει τά χέρια του στά σημάδια ἀπό τίς πληγές καί νά πιστέψει. Ἡ ἀπάντηση τοῦ Θωμᾶ, χωρίς κάν νά προσπαθήσει νά Τόν ἀγγίξει, ἦταν «ὁ Κύριος μου καί ὁ Θεός μου», δηλαδή, «Πιστεύω καί ὁμολογῶ ὅτι εἶσαι ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου». Ὁ Χριστός τοῦ ἀνέφερε ὅτι «μέ εἶδες καί πίστεψες. Εἶναι εὐλογημένοι ὅσοι δέν μέ εἶδαν καί πίστεψαν».

Ὁ ἱερός ὑμνωδός κάνει λόγο γιά τήν «καλή ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ». Ἀπό πολλούς ἔχει ἐπικρατήσει ἀκόμη καί ὁ χαρακτηρισμός «ἄπιστος»! Κάτι τό ὁποῖο σαφῶς καί δέν ἰσχύει, καθώς τόν βλέπουμε νά ὁμολογεῖ τήν πίστη του στόν Χριστό καί Αὐτός νά τήν ἐπισφραγίζει.  Ἐάν θέλαμε νά δώσουμε ἕναν τίτλο στό παραπάνω γεγονός, σίγουρα θά βόλευε τό: «Ἡ σωτήρια ὁμολογία τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ». Σ᾿ αὐτήν τήν σωτήρια ὁμολογία θά ἀναφερθοῦμε στό σημερινό μας κήρυγμα.

Ἔχουμε τρία σημεῖα: Τό πρῶτο εἶναι τό γεγονός τῆς ἐμφάνισης τοῦ Χριστοῦ στούς μαθητές Του. Τό δεύτερο, ἡ ἀρχική ἀντίδραση τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ, καί το τρίτο ἡ τελική του στάση.

Σχετικά μέ τό πρῶτο, τό γεγονός τῆς ἐμφάνισης τοῦ Χριστοῦ στούς μαθητές Του ὄντως συμβαίνει. Εἶναι πραγματικό. Ὁ μόνος πού τό ἀμφισβητεῖ ἤ, πιό σωστά, δυσκολεύεται νά τό πιστέψει εἶναι ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς (δεύτερο σημεῖο). Γιατί; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλή. Τόν ἐμπόδιζε ὁ ὀρθολογισμός του. Τό γεγονός ὅτι ἤθελε νά ἀκουμπήσει μέ τά ἴδια του τά χέρια τίς πληγές Του Χριστοῦ δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ὁ ὀρθολογισμός του. Ἡ ὀρθολογική του στάση ἀπέναντι στό συγκεκριμένο γεγονός. Ἤθελε νά ἐξαντλήσει κάθε ἀνθρώπινη ἀμφιβολία γι᾿ αὐτό πού τοῦ ἀνέφεραν οἱ ὑπόλοιποι μαθητές. Ἡ ἰκανοποίηση τῆς ὀρθολογικῆς του σκέψης ἦταν αὐτή ἡ ὁποία τόν ἐμπόδιζε νά πιστέψει! Γι᾿ αὐτό καί ἤθελε νά ἀγγίξει τά σημάδια ἀπό τίς πληγές, πού δημιούργησαν τά καρφιά, καί τήν λογχευμένη Του πλευρά. Οὐσιαστικά, ὀρθολογισμός εἶναι ἡ ὑπερβολική ἐμπιστοσύνη στήν λογική μας. Τό νά ἀφήνουμε τόν νοῦ μας καί νά κινούμαστε μόνο μέ τήν λογική. Εἶναι μία ὕπουλη ἐκδήλωση τῆς ὑπερηφάνειας τοῦ ἀνθρώπου. Ὀδηγεῖ στήν αὐτοδικαίωση καί τήν ἀμετανοησία, γιατί δέν  εἶναι δυνατόν τά πράγματα νά εἶναι διαφορετικά ἀπό αὐτά πού βλέπουμε. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος μέσα ἀπό τόν ὀρθολογισμό ἀπομακρύνεται ἀπό τήν πίστη καί προσπαθεῖ νά προσεγγίσει τόν Θεό μέ λάθος τρόπο. Τελικά, ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό.

Σ᾿ ὅ,τι ἀφορᾶ τό τρίτο σημεῖο, τήν τελική του στάση, ἔχουμε τήν σωτήρια ὁμολογία του. Εἶναι ἡ στιγμή ὅπου μόνο πού βλέπει τόν Χριστό, πιστεύει. Δέν χρειάζεται νά Τόν ἀγγίξει. Οὔτε κάν τό σκέφτεται. Ἁπλῶς, ὁμολογεῖ ὅτι Αὐτός πού βλέπει μπροστά του εἶναι ὁ Κύριός του καί Θεός του. Ἀπορεῖ κανείς γιά τήν μεγάλη αὐτή μεταστροφή καί γιά τό τί τόν ὁδήγησε σ᾿ αὐτήν. Οὐσιαστικά, ὑπερβαίνει τόν ὀρθολογισμό του καί γι᾿ αὐτό πιστεύει. Σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο: «Ὅταν ἔλθει ἡ πίστη, διαλύει ὅλο τό πνευματικό σκοτάδι ἀπό τήν ψυχή ἐκείνου πού τήν ἀποδέχεται». Καί καταλήγει: «Βλέπεις τό κατόρθωμα τῆς πίστεως, ὅτι δηλαδή σάν κάποια ἄγκυρα ἀσφαλής, ἔτσι διώχνει τήν τρικυμία;». Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης λέει ὅτι στήν πνευματική ζωή τό «τὸ ἕνα κι ἕνα ἄλλοτε κάνουν δύο καὶ ἄλλοτε δύο ἑκατομμύρια». Μελετῶντας καί ἄλλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας θά προσέξουμε πώς ὅλοι συγκλίνουν στό ὅτι ἡ πίστη ἐμποδίζεται ἀπό τόν ὀρθολογισμό.

Αὐτό ἀκριβῶς συμβαίνει καί σήμερα στήν ὀρθολογιστική ἐποχή μας, ὅπως εὔστοχα ἔχει χαρακτηριστεῖ ἀπό πολλούς. Ἐμεῖς ἀξιοποιῶντας τήν ἐμπειρία τῶν Πατέρων καλούμαστε νά συμπορευθοῦμε ἐλεύθερα μέ τήν ἄποψή τους καί νά ὑπερβοῦμε τόν ὀρθολογισμό μας προχωρῶντας ἔτσι βαθύτερα στήν πίστη μας. Γιά τήν δική μας πνευματική ὠφέλεια. Ὅπως ἀκριβῶς ἔκανε καί ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς. Ὁμολογῶντας καθημερινά: «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου»!