«Αν η Νάουσα είναι το πιο οικείο, εξωστρεφές “παράθυρο” στον κόσμο της Κυρ-Γιάννη, το Αμύνταιο είναι κατά κάποιον τρόπο η ιστορία που περιμένει να ειπωθεί», όπως είπε ο Στέλλιος Μπουτάρης, ανοίγοντας μία συνέντευξη που θέμα είχε την επένδυση στο οινοποιείο στον Άγιο Παντελεήμονα Αμυνταίου, μία «επένδυση που έκανε την παράγκα, παλάτι» -το κτίριο του παλιού οινοποιείου που το 1996 είχε αγοράσει ο Γιάννης Μπουτάρης και από το οποίο πήρε το όνομά του ένα από τα πιο δημοφιλή brand κρασιών της Κυρ-Γιάννη, η «Παράγκα».

Ο Στέλλιος Μπουτάρης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Κτήμα Κυρ-Γιάννη Α.Ε., μαζί με τον αδελφό του, Μιχάλη, αντιπρόεδρο της εταιρείας, και όλη την ομάδα της Κυρ-Γιάννη, είναι συνεχιστές μιας μακράς οικογενειακής παράδοσης στην ελληνική οινοποιΐα, όπως και ειδικότερα του έργου του πατέρα τους, Γιάννη Μπουτάρη, του τολμηρού, οραματιστή, καινοτόμου οινοποιού, αλλά και ενεργού πολίτη, που κατάφερε να επανασυστήσει το Ξινόμαυρο και να φέρει νέο αεράκι ανάπτυξης στον αμπελώνα της Νάουσας, αλλά και του Αμύνταιου.

Και επειδή η συνέντευξη κύλησε αβίαστα κι άφησε όμορφη επίγευση στον ουρανίσκο, την προχωράμε με την πρώτη, λίγο αφελή ερώτηση.

Πόσο σημαντικό είναι το Αμύνταιο για την Κυρ-Γιάννη, σε σχέση με τη Νάουσα και το Κτήμα στο Γιαννακοχώρι;
«Το Κτήμα Κυρ-Γιάννη είναι για τους περισσότερους ταυτισμένο με τη Νάουσα. Η ιστορία μας εκεί είναι πιο γνωστή ή, για να το πω πιο σωστά, εμείς την αφηγούμασταν πιο έντονα.

Ήταν η φύτευση του αμπελώνα μας στο Γιαννακοχώρι από τον πατέρα μου, από τα τέλη του ’60, που επανασύστησε το Ξινόμαυρο και την αμπελο-οινική ζώνη και ενέπνευσε τους ντόπιους παραγωγούς. Ο Πύργος-παρατηρητήριο, τοπόσημο του αμπελώνα μας, που κοσμεί και το λογότυπό μας. Ετικέτες εμβληματικές όπως η “Ράμνιστα”, που ορίζουν τι σημαίνει terroir-wine με το αποτύπωμα του οινοποιού ανά γενιά της οικογένειας, από τον πατέρα μου στον αδελφό μου, Μιχάλη, και σε εμένα. Και φυσικά το κτήμα μας το ίδιο, που είναι ένα από τα πιο ολοκληρωμένα οινοτουριστικά κέντρα στη χώρα μας, φέρνοντας στη Νάουσα περισσότερους από 15.000 επισκέπτες κατά μέσο όρο τον χρόνο. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την τοπική οικονομία, γιατί τις περισσότερες φορές οι επισκέπτες συνδυάζουν και άλλες δραστηριότητες εκτός Κτήματος.

Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι η οικογένειά μας έχει καταγωγή από το Νυμφαίο. Εκεί βρίσκεται και το πατρογονικό σπίτι του προπάππου μου, συνονόματου Στέλλιου Μπουτάρη. Στο Αμύνταιο είχαμε τα πρώτα αμπελάκια μας και αργότερα, στη δεκαετία του ‘50, το Αμύνταιο ήταν η βασική πηγή αγοράς σταφυλιών για την οικογενειακή επιχείρηση. Και όλοι οινοποιούσαμε για πολλές δεκαετίες στο οινοποιείο του Συνεταιρισμού.

Ένα από τα πιο γνωστά brands μας είναι η “Παράγκα”. Όλοι ξέρουν -και επιλέγουν- την “Παράγκα”, όπως άλλωστε αποδεικνύουν οι πωλήσεις της, με διάρκεια και δυναμική που πραγματικά την καθιστούν ένα case study μάρκας ελληνικού κρασιού

“Παράγκα” έλεγε χαριτολογώντας ο πατέρας μου το οινοποιείο της Κυρ-Γιάννη στο Αμύνταιο. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ότι αυτό το μικρό κτίσμα στον Άγιο Παντελεήμονα ήταν το πρώτο οινοποιείο ιδιώτη που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1999, δύο μόλις χρόνια μετά την ίδρυση της Κυρ-Γιάννη. Και ήταν ιδιαίτερη συγκίνηση για εμένα που ο πατέρας μου πρόλαβε να δει εκείνη την “παράγκα” να γίνεται παλάτι. Δηλαδή το νέο μας οινοποιείο όπως διαμορφώθηκε μετά την επέκταση και την ανανέωση υποδομών στις αρχές του φθινοπώρου του 2024».

– Τι ακριβώς αφορούσε η επένδυση στο οινοποιείο του Αμύνταιου και ποια είναι τα σχέδιά σας για περαιτέρω ανάπτυξη τόσο στην αμπελουργική ζώνη της περιοχής, όσο και στις υποδομές του Κτήματος;

«Στόχος μας είναι το οινοποιείο μας στο Αμύνταιο να αποτελεί την παραγωγική μας βάση. Σήμερα, έχοντας ολοκληρώσει την πρώτη φάση επέκτασης, διαθέτουμε υπερσύγχρονες υποδομές με παραγωγικό capacity 2.000 τόνων, γραμμή για αφρώδη κρασιά με υποδομές και για παραδοσιακή μέθοδο για τα Scaperdas Frères, κελάρι 800 βαρελιών, tasting room και wine shop για τους επισκέπτες μας. Και φυσικά με πράσινο προσανατολισμό, φωτοβολταϊκά αποκλειστικά στην οροφή για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, 100% ανακύκλωση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, μια καινοτόμο μελέτη για τον βιολογικό καθαρισμό που εκπονείται, για να πω μόνο μερικά από τα όσα κάνουμε.

Συνολικά η επένδυση στο Αμύνταιο ξεπέρασε τα 6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 4,3 εκατ. επενδύθηκαν στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Νόμου. Και ήδη έχουμε ξεκινήσει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των επόμενων φάσεων, ύψους 12 εκατ. ευρώ, που θα υλοποιηθούν έως το 2030.

Αναμφίβολα, το πλάνο μας για το Αμύνταιο δεν είναι μόνο κτιριακές υποδομές. Στρατηγική προτεραιότητα για εμάς είναι η βιώσιμη ανάπτυξη του αμπελώνα. Η συνεχώς αυξανόμενη δυναμική του Αμύνταιου είναι γεγονός, άλλωστε και μόνο η έναρξη δραστηριοποίησης νέων αλλά και καταξιωμένων παραγωγών στη ζώνη το επιβεβαιώνει.

Το Κτήμα Κυρ-Γιάννη διατηρεί σήμερα 540 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων στη ζώνη του Αμύνταιου, έχοντας παρουσία στο μεγαλύτερο μέρος των υποζωνών του. Από τη μοναδική Σαμαρόπετρα στα υψηλότερα σημεία του Αμύνταιου, που φυτεύθηκε το 2000, στα αμπελοτόπια Ντρούμο, Πάλπο, Ράστο, αλλά και στη Λακκιά.

Στόχος μας είναι να φτάσουμε τα 1.000 ιδιόκτητα στρέμματα διατηρώντας αυτήν τη “διασπορά” παρουσίας στα διάφορα αμπελοτόπια, κάτι που μας δίνει τη δυνατότητα υλοποίησης καινοτόμων R&D μελετών στις υπο-ζώνες/sub-terroirs. Και αυτές οι σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη γνώσης και τεχνογνωσίας είναι κρίσιμες μπροστά σε προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, που φυσικά αφορά και το Αμύνταιο.

Σημειώνεται ότι το οινοποιείο στον Άγιο Παντελεήμονα Αμυνταίου με την ανακαίνιση/επέκταση αγγίζει τα 5.000 τ.μ. σε έκταση 11 στρεμμάτων. Έως το 2030 θα επεκταθεί κατά 1.500 τ.μ. (χώροι παραλαβής, δεξαμενών, αποθήκης, κάβας), θα κατασκευαστεί νέο κτίριο για τους αφρώδεις οίνους, νέο κτίριο κάβας και επισκέψιμου, όπως και αποθηκών.

Το επενδυτικό πρόγραμμα παράλληλα αφορά και άλλα έργα: έχει ξεκινήσει η κατασκευή αποθήκης γεωργικών προϊόντων στη Λακκιά σε ιδιόκτητο αγροτεμάχιο, ενώ έως το 2030 στο πλάνο είναι η κατασκευή ανάλογων χώρων κοντά σε όλα τα αμπελοτόπια του Κτήματος στις υποζώνες του Αμυνταίου (Πάλπο, Ντρούμο, Ράστο κ.λπ). Σε εξέλιξη βρίσκονται μελέτες για ένα καινοτόμο σύστημα βιολογικής επεξεργασίας , το οποίο αναμένεται να υλοποιηθεί στην επόμενη 5ετία.

Πού βασίζεται για την Κυρ-Γιάννη η ανάπτυξή της, αλλά και η ανάπτυξη, γενικότερα, της ελληνικής οινοποιΐας;
«Το Κτήμα Κυρ-Γιάννη είναι πρωτοπόρο στις επενδύσεις στον αμπελώνα. Στη Νάουσα, ο πατέρας μου ξεκίνησε μία από τις μεγαλύτερες μελέτες από το 1970, που τις συνεχίζουμε με περισσότερο συστηματικό τρόπο. Στο Αμύνταιο πάλι, τις δυσκολίες ωρίμανσης του Ξινόμαυρου λόγω του ψυχρού κλίματος, τις είδε ως εναλλακτική προοπτική, φυτεύοντας τις πρώτες λευκές ποικιλίες -αρχικά διεθνείς, αργότερα και γηγενείς- από το 1989. Σήμερα τα λευκά κρασιά του Αμύνταιου είναι από τα κορυφαία της ηπειρωτικής Ελλάδας και όχι μόνο.

Η ιστορία μας, η φιλοσοφία μας, η καινοτομία μας αν θέλετε, στηρίζεται στη συνεχή επένδυση για το μέλλον. Έτσι, δεν μπορούσαμε να μένουμε στα λόγια μπροστά στην κλιματική αλλαγή. Στα τέλη του 2022 συστήσαμε ομάδα “sustainability” και πετύχαμε ένα ορόσημο για το Κτήμα μας, αλλά και για το ελληνικό κρασί. Το 2024 η Κυρ-Γιάννη έγινε το πρώτο ελληνικό οινοποιείο που μέτρησε και επαλήθευσε κατά ISO 14064 το ανθρακικό του αποτύπωμα και το πρώτο ελληνικό οινοποιείο που εντάχθηκε στο International Wineries for Climate Action (IWCA). Πρόκειται για μια διεθνώς αναγνωρισμένη ομάδα συνεργασίας κορυφαίων οινοποιείων του κόσμου, βλέπετε Torres, Jackson Family, Ridge Vineyards, Famille Perrin κ.λπ. -με ουσιαστική δέσμευση και επενδύσεις στην ανάπτυξη γνώσης και τεχνογνωσίας για τον μηδενισμό του ανθρακικού αποτυπώματος στον κλάδο.

Είμαστε μέρος της καμπάνιας Race to Zero των Ηνωμένων Εθνών, όλοι μαζί δουλεύουμε για την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών με μετρήσιμα αποτελέσματα, που θα συμβάλλουν στο βιώσιμο μέλλον της αμπελοκαλλιέργειας και του κλάδου του κρασιού.

Την ίδια στιγμή, έχουμε τις κεραίες μας ανοικτές σε όλα τα επίπεδα. Πάντα με στρατηγική και με αρχή τα μετρήσιμα αποτελέσματα, για να είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε τι υιοθετούμε και τι όχι. Τίποτα άκριτα, τίποτα επειδή είναι μόνο τάση.

Επίσης, είμαστε το πρώτο ελληνικό οινοποιείο που από το 2024 ξεκινήσαμε ερευνητικό πρόγραμμα αναγεννητικής αμπελοκαλλιέργειας (regenerative viticulture) σε συνεργασία με το Yara Regenerative Knowledge Center. Η πρώτη φάση, με έμφαση στην υγεία του εδάφους, ολοκληρώθηκε με την επιστημονική παρακολούθηση-τεκμηρίωση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας και σύντομα θα έχουμε δεδομένα. Ακολουθούν επόμενες φάσεις, εξερευνώντας και άλλους άξονες της αναγεννητικής αμπελοκαλλιέργειας, σε συνεργασία και με άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα, δίνοντας την ευκαιρία έρευνας σε νέους επιστήμονες ανά την Ελλάδα.

Όλη αυτήν τη γνώση τη μοιραζόμαστε, όπως κάναμε πάντα. Γιατί ο μικρός και σπασμένος σε μικρούς κλήρους ελληνικός αμπελώνας βασίζεται σε μια συμβιωτική σχέση ανάμεσα στους οινοποιούς και τους αμπελουργούς».

Αυτή η συμβιωτική σχέση μεταξύ αμπελουργών και οινοποιών, μεταξύ της Κτήμα Κυρ-Γιάννη και των τοπικών κοινωνιών, πώς εκφράζεται στο Αμύνταιο;
«Και για να επιστρέψω στο Αμύνταιο, στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη συνεργαζόμαστε με περισσότερους από 110 αμπελουργούς, με διαφάνεια, συνέπεια και δέσμευση να αναπτυσσόμαστε μαζί τους. Τους στηρίζουμε έμπρακτα, αγοράζοντας τη μεγαλύτερη ποσότητα σταφυλιών της ζώνης, από τις περισσότερες υπο-περιοχές, όντες δίπλα δηλαδή στην ευρύτερη τοπική κοινωνία και οικονομία. Παράλληλα, μας δίνεται η δυνατότητα να εντοπίζουμε και να αναβιώνουμε παλαιά και συχνά αυτόρριζα κλήματα Ξινόμαυρου, προστατεύοντάς τα από την εγκατάλειψη. Τα σταφύλια αυτά παράγουν την ετικέτα “Καλή Ρίζα”. Όμως πίσω από αυτό το κρασί υπάρχει μια συνεπής και αφοσιωμένη προσπάθεια προστασίας της αμπελουργικής παράδοσης του Αμύνταιου και της χώρας μας, που θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως κεφάλαιο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

«Η ολιστική βιωσιμότητα από το αμπέλι στο οινοποιείο και στο τελικό προϊόν δεν είναι τέχνασμα marketing για το Κτήμα Κυρ-,Γιάννη. Είναι βίωμα και κουλτούρα. Άλλωστε, before it was cool, που λέμε, το 1992 ο κυρ-Γιάννης Μπουτάρης ίδρυσε τον Αρκτούρο. Από την αντίδραση στο φαινόμενο της αρκούδας-χορεύτριας της εποχής, σήμερα ο Αρκτούρος είναι μία από τις πλέον αναγνωρισμένες περιβαλλοντικές ΜΚΟ, έχοντας καταφέρει -μεταξύ του σπουδαίου έργου της- να εντάξει 9 είδη σε καθεστώς προστασίας. Αυτή είναι η αντίληψη και τελικά η στάση ζωής που διαπνέει και τις επιχειρηματικές επιλογές της Κυρ-Γιάννη», πρόσθεσε εμφατικά ο Στέλλιος Μπουτάρης.

Πηγή: https://www.powergame.gr