Χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένα ποσοστά, τρόπο εκλογής και άλλες πληροφορίες οι οποίες έχουν διαρρεύσει για το νέο εκλογικό σύστημα δημοτικών και περιφερειακών αρχών, ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσίασε τις βασικές προτάσεις για την αλλαγή του Ενιαίου Κώδικα αυτοδιοίκησης, στην κοινή συνεδρίαση ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ.
Ο Υπουργός ξεκαθάρισε πως κεντρική απόφαση είναι η εκλογή σε ένα γύρο και κατάργηση της επαναληπτικής διαδικασίας της δεύτερης Κυριακής, με εξασφαλισμένη πλειοψηφία 3/5 για το Δήμαρχο και τον Περιφερειάρχη οι οποίοι θα έχουν επίσης αυξημένη νομιμοποίηση.
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με όσα είχε αναφέρει πρόσφατα ο Υπουργός, το ποσοστό που θα δίνει απευθείας εκλογή στον πρώτο συνδυασμό θα κινείται στα πλαίσια του 43%, αν και έχουν ακουστεί ποσοστά όπως το 42% ή και το 40%, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα της δεύτερης επιλογής στα ψηφοδέλτια η οποία θα χρησιμοποιείται για την ανάδειξη Δημάρχων και Περιφερειαρχών εφόσον δεν καλυφθεί το παραπάνω ποσοστό.
Οι εκλογείς θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην ψηφοφορία και με ηλεκτρονικό τρόπο, ενώ στους Δήμους εάν οι συνδυασμοί το επιθυμούν θα μπορεί να εκλεγούν από 1 έως 3 δημοτικοί σύμβουλοι χωρίς σταυρό. Η πρόβλεψη αυτή θα είναι υποχρεωτική στις Περιφέρειες για 2 ή 3 μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Οι εκλογικές περιφέρειες για την ανάδειξη δημοτικών συμβούλων καταργούνται, όπως επίσης καταργείται το δικαίωμα της απόσπασης στον τόπο εκλογής των δημοσίων υπαλλήλων. Ο κ. Λιβάνιος άφησε ανοιχτό παράθυρο για μικρές δημοτικές κοινότητες.
Παράλληλα μπαίνουν περιορισμοί στις δημόσιες εμφανίσεις σε ΜΜΕ από την ανακήρυξη των εκλογών και μετά, οι οποίες το 2028 θα διεξαχθούν στις 26 Νοεμβρίου, ενώ οι συνεδριάσεις θα μπορούν να είναι υβριδικές, με τηλεδιάσκεψη και δια ζώσης χωρίς περιορισμούς.
Στους Δήμους θα δίνεται η δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για τοπικά ζητήματα, το αποτέλεσμα των οποίων θα είναι γνωμοδοτικό.
«Είναι μια μεγάλη ολιστική αλλαγή ο Κώδικας, βάση για όλες τις λειτουργίες της αυτοδιοίκησης. Αποτελεί όχημα για ενίσχυση της αυτοδιοίκησης, αρχή μιας νέας σελίδας, βελτίωση λογοδοσίας και ενίσχυση της διαφάνειας», τόνισε στην ομιλία του ο Υπουργός Εσωτερικών.
Όπως επεσήμανε ξεκινάει ένας εξαντλητικός διάλογος για όλες τις αλλαγές, οι οποίες περιλαμβάνουν θέματα αρμοδιοτήτων, καταστατική θέση αιρετών, πόρους κ.α. ώστε πριν τις διακοπές του καλοκαιριού να ψηφιστεί ο νόμος που θα αποτελέσει την «αρχή μια ωραίας νέας διαδικασίας».
Ξεκάθαρες αρμοδιότητες και συγκεκριμένους πόρους, οικονομική αυτοτέλεια και ανεξαρτησία, αυτοδιοίκητο στην πράξη και όχι στα λόγια για να λειτουργούν οι Δήμοι αποτελεσματικά και υπεύθυνα προς τους πολίτες, ζήτησε εκ μέρους των Δημάρχων ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου.
Εμπιστοσύνη στα πρόσωπα, όπως αυτό του Υπουργού Εσωτερικών, εξέφρασε ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Γιώργος Χατζημάρκος, τονίζοντας πως το εκλογικό σύστημα πρέπει να εξεταστεί τελευταίο:
«Με όποιον τρόπο εκλεγείς, την επόμενη μέρα θα πρέπει να είσαι χρήσιμος και λειτουργικός».
