Ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την διαχείριση του ζητήματος των προσεγγίσεων αρκούδων σε κατοικημένους τομείς και οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς κατέθεσε προς τις αρμόδιες αρχές η Περιβαλλοντική Οργάνωση “Καλλιστώ” κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Συντονιστικής Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων της Διεύθυνσης Δασών Καστοριάς, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 17 Ιουνίου 2025.
Την τρέχουσα περίοδο, όπως και κάθε άνοιξη και καλοκαίρι, καταγράφεται αυξημένη παρουσία αρκούδων κοντά σε κατοικημένες περιοχές και ειδικά στην ΠΕ Καστοριάς. Όπως έχει επισημάνει η Καλλιστώ και σε προηγούμενες ανακοινώσεις της, στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται είτε για θηλυκά με μικρά που προσεγγίζουν περιοχές με ανθρώπινη δραστηριότητα, καθώς αναζητούν εύκολη τροφή κυρίως σε οικιακά απορρίμματα, παράνομες χωματερές και οπωροφόρα δέντρα ενώ παράλληλα προσπαθούν να προστατέψουν τα μικρά τους από τα βρεφοκτόνα αρσενικά, είτε για νεαρά/ανώριμα άτομα 2-3 ετών που αναζητούν χωροκράτεια, δεν εχουν αρνητική εμπειρία από την ανθρώπινη παρουσία ενώ παράλληλα εκτοπίζονται από τις πιο δασογενείς περιοχές από τα μεγάλα αρσενικά.
Σημειώνεται πως η αρκούδα είναι πολύ ευπροσάρμοστο άγριο ζώο η οποία με αποκλειστικό κίνητρο την αναζήτηση και εξεύρεση τροφής, ειδικά σε εποχή που δεν υπάρχει επαρκής τροφή στο δάσος λόγω έλλειψης καρποφορίας που συνδέεται και με τις καιρικές συνθήκες του κάθε έτους, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να ξεπεράσει τον φόβο της για τον άνθρωπο και να προσεγγίσει συστηματικά κατοικημένες περιοχές. Πρόκειται για ένα διαχειρίσιμο φαινόμενο, που δεν πρέπει να προκαλεί πανικό αλλά απαιτεί επαρκή επιχειρησιακή οργάνωση, σωστό σχεδιασμό και στοχευμένο πρωτόκολλο ενεργειών.
Στην κατεύθυνση αυτή, ο θεσμοθετημένος μηχανισμός (ΚΥΑ108140/433/05-02-2014) των Ομάδων Άμεσης Επέμβαση (ΟΑΕ) είναι το βασικό διαχειριστικό «εργαλείο». Πάνω σε αυτό και σε ειδικές περιπτώσεις/συνθήκες πρέπει να γίνεται από τις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες με την συμβολή των πιο εξειδικευμένων φορέων ένας πιο στοχευμένος σχεδιασμός με βάση τις τοπικές συνθήκες σε μια δεδομένη περιοχή όπως αυτή της ΠΕ Καστοριάς.
Η Περιβαλλοντική Οργάνωση “Καλλιστώ”, με την επιστημονική γνώση και εμπειρία που διαθέτει, και λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί τα τελευταία χρόνια μέσα από την λειτουργία της Ομάδας Άμεσης Επέμβασης στην Π.Ε. Καστοριάς, κατέθεσε ένα προτεινόμενο επιχειρησιακό «σχέδιο δράσης»/αντιμετώπισης, η έγκυρη και σωστή εφαρμογή του οποίου μπορεί να αντιμετωπίσει με βιώσιμο τρόπο το ζήτημα των προσεγγίσεων αρκούδων σε κατοικημένους τομείς και οικισμούς της περιοχής.
Προτεινόμενο επιχειρησιακό «σχέδιο δράσης»/αντιμετώπισης για την Π.Ε. Καστοριάς:
Αναγκαία μια νέα εκτίμηση πληθυσμού και ενίσχυση του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας Καστοριάς
Παράλληλα με τις παραπάνω προτάσεις, η Περιβαλλοντική Οργάνωση “Καλλιστώ”, λαμβάνοντας υπόψη πως τίθεται συχνά το ερώτημα για τον εάν η αύξηση της συχνότητας των περιστατικών συνδέεται και με μια γενικότερη πληθυσμιακή αύξηση, θεωρεί πως πρέπει να γίνει απαραιτήτως μια επανεκτίμηση του πληθυσμού και σύγκριση των αποτελεσμάτων με το 2014.
Επίσης, με δεδομένη την εποχική συχνότητα και έξαρση των περιστατικών και την ανάγκη άμεσης ανταπόκρισης στα περιστατικά, προκύπτει η άμεση ανάγκη ενίσχυσης του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα στην Δασική Υπηρεσία Καστοριάς έχει ορισθεί μόνο ένας υπάλληλος (που διαθέτει την σχετική εμπειρία και κατάρτιση) για να καλύπτει τις επεμβάσεις σε όλα τα περιστατικά. Η πράξη έχει αποδείξει ότι αυτό δεν επαρκεί δεδομένων των απαιτήσεων και της συχνότητας των στοχευμένων επεμβάσεων. Επομένως κρίνεται απαραίτητο η Δασική Υπηρεσία Καστοριάς να ενισχυθεί άμεσα με την επι πλέον στελέχωση σε προσωπικό με βασικά καθήκοντα και αρμοδιότητες στην Ομάδα Άμεσης Επέμβασης (ΟΑΕ).
Διαβάστε αναλυτικά το υπόμνημα που κατέθεσε η “Καλλιστώ” στη Συντονιστική Επιτροπή.
