Η ανάπτυξη της βιοοικονομίας στην Ελλάδα και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων η έλλειψη θεσμοθετημένης Εθνικής και Περιφερειακής Στρατηγικής για τη Βιοοικονομία, η περιορισμένη χρηματοδότηση, αλλά και η έλλειψη ευρύτερης κατανόησης και υποστήριξης για τον τομέα. Παρότι, η βιοοικονομία αποτελεί έναν τομέα με τεράστια δυναμική, ειδικά λόγω των φυσικών πόρων της χώρας και των αγροτικών της δυνατοτήτων, οι καθυστερήσεις σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο δυσκολεύουν την ανάπτυξη του οικοσυστήματος.
Ένα βασικό ζήτημα που φρενάρει την πρόοδο είναι η έλλειψη ενός κεντρικού σχεδίου για την ανάπτυξη της βιοοικονομίας σε εθνικό επίπεδο. Παρότι υπάρχει ενδιαφέρον και γίνονται προσπάθειες, η έλλειψη μιας επίσημης στρατηγικής πολιτικής δημιουργεί αβεβαιότητα για τις επιχειρήσεις, τους επενδυτές και τους ερευνητές. Επίσης, τα κονδύλια για έρευνα και ανάπτυξη είναι ακόμα περιορισμένα σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ η πρόσβαση σε ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης, αν και σημαντική, δεν είναι πάντα εύκολη για τις ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Ο Ρόλος του CluBE
Το Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας (CluBE) έχει αναδειχθεί σε σημαντικό παράγοντα για την προώθηση της βιοοικονομίας στην περιοχή. Καθώς η Δυτική Μακεδονία έχει ήδη μπει στη μεταλιγνιτική περίοδο και στη διαδικασία αλλαγής του παραγωγικού της μοντέλου που ιστορικά είχε βασιστεί στο λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας, το CluBE έχει προσφέρει ιδιαίτερα στην τοπική οικονομία μέσω ερευνητικής χρηματοδότησης, μιας και συμμετέχει ενεργά σε περισσότερα από 50 ερευνητικά έργα, εκ των οποίων τα 14 σχετίζονται με τη βιοοικονομία.
Ο Τομέας Βιοοικονομίας και Κοινωνικής Καινοτομίας του CluBE, υλοποιεί σημαντικά ευρωπαϊκά προγράμματα, τα οποία αφορούν θεματικές όπως οι πολιτικές, η εξυγίανση του εδάφους και η αξιοποίηση αποβλήτων. Συγκεκριμένα, τα έργα CEE2ACT και BIOMODEL4REGIONS, τα οποία αποσκοπούν στη δημιουργία ενός οδικού χάρτη και ενός blueprint για την ανάπτυξη της εθνικής και περιφερειακής στρατηγικής βιοοικονομίας. Αυτά τα έργα επικεντρώνονται στη διαμόρφωση πολιτικών, την παροχή κατευθύνσεων για βιώσιμες πρακτικές, και την εμπλοκή των τοπικών κοινοτήτων στη διαδικασία ανάπτυξης της βιοοικονομίας.
Η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοοικονομία στην Ελλάδα αναμένεται να φέρει σημαντικά οφέλη, όπως τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα, τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η επιτυχία αυτών των προσπαθειών, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του κράτους να δημιουργήσει το κατάλληλο θεσμικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο, που θα υποστηρίξει τις επιχειρήσεις και τους ερευνητικούς οργανισμούς.
