Η απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει κληθεί να διαχειριστεί η ελληνική περιφέρεια στη σύγχρονη ιστορία της. Για δεκαετίες, η περιοχή αποτέλεσε την ενεργειακή καρδιά της χώρας, πληρώνοντας βαρύ τίμημα – τόσο περιβαλλοντικά όσο και κοινωνικά – για την εξάρτηση από τον λιγνίτη.
Σήμερα, αυτή η περίοδος κλείνει οριστικά. Όχι με εγκατάλειψη, αλλά με σχέδιο. Όχι με λόγια, αλλά με έργα.
Του Μιχάλη Παπαδόπουλου*
Η μετάβαση σε ένα νέο ενεργειακό και αναπτυξιακό μοντέλο δεν είναι μια απλή τεχνοκρατική διαδικασία. Είναι μια βαθιά κοινωνική και οικονομική αλλαγή, με άμεσο αποτύπωμα στις ζωές των πολιτών – κυρίως στην Π.Ε. Κοζάνης, που βίωσε εντονότερα από κάθε άλλη περιοχή της χώρας τις συνέπειες αυτής της αναδιάρθρωσης.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και ο ίδιος προσωπικά, έχουν αποδείξει έμπρακτα ότι η μετάβαση δεν πρόκειται να αφήσει πίσω της ούτε εργαζομένους, ούτε οικογένειες, ούτε τους νέους που θέλουν να παραμείνουν στον τόπο τους και να δημιουργήσουν.
Όπως έχει δηλώσει και ο Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος έχει συμβάλλει τα μέγιστα σ’ αυτή την προσπάθεια «Θέλουμε μια Ελλάδα που να πρωτοστατεί στην απεξάρτηση από τον λιγνίτη και τα βλέμματα όλης της Ευρώπης να είναι στραμμένα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας».
Η πολιτική δέσμευση για την απεξάρτηση από τον λιγνίτη ανακοινώθηκε δημόσια το 2019, από το βήμα του ΟΗΕ. Ήταν μια απόφαση που απαιτούσε θάρρος, προνοητικότητα και – κυρίως – σχέδιο.
Έκτοτε, σχεδιάστηκε και υλοποιείται το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, το οποίο φέρνει συνολικές επενδύσεις 3,7 δισεκατομμυρίων ευρώ στην περιοχή μας – τις μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ σε τέτοιο χρονικό βάθος.
Και δεν πρόκειται για θεωρητικά πλάνα. Αυτή τη στιγμή, έχουν εγκριθεί 569 επενδυτικά σχέδια, που προβλέπουν δημιουργία 2.500 νέων θέσεων εργασίας.
Παράλληλα, υλοποιούνται 31 έργα υποδομών, συνολικού προϋπολογισμού 262 εκατομμυρίων ευρώ. Ενισχύονται κρίσιμοι τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση, αναβαθμίζονται οι τοπικές δομές και αναπτύσσονται νέες τεχνολογικές πρωτοβουλίες όπως το Κέντρο Υδρογόνου και το Data Center, που τοποθετούν τη Δυτική Μακεδονία στον ευρωπαϊκό χάρτη καινοτομίας και βιώσιμης ενέργειας.
Δεν ξεχνάμε το παρελθόν – ούτε τις δουλειές που χάθηκαν, ούτε την περιβαλλοντική πίεση, ούτε την ανασφάλεια που έφερε η μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη. Αλλά δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε το μέλλον με βάση την νοσταλγία.
Το μέλλον απαιτεί όραμα, συνεργασία, διαφάνεια και συνέπεια. Και όλα αυτά είναι πλέον παρόντα, με την πολιτεία να λειτουργεί όχι ως παρατηρητής, αλλά ως πρωταγωνιστής της μετάβασης.
Ως βουλευτής της περιοχής, έχω επίγνωση των ανησυχιών και των θεμιτών αγωνιών των πολιτών. Δεν ωραιοποιώ την πραγματικότητα. Υπήρξαν καθυστερήσεις και πρέπει να κινηθούμε με μεγαλύτερη ταχύτητα.
Υπάρχουν ακόμα ανοιχτά ζητήματα, και η στήριξη δεν είναι ποτέ επαρκής αν δεν προκύπτει από συνεχή διάλογο με την κοινωνία. Οφείλουμε – και προσωπικά το πράττω καθημερινά – να είμαστε παρόντες, να ακούμε, να μεταφέρουμε τα αιτήματα, να διαμορφώνουμε πολιτικές όχι από τα πάνω, αλλά με τους ανθρώπους της περιοχής.
Η ΠΕ Κοζάνης,όπως και όλη η Δυτική Μακεδονία δεν τελειώνουν με τον λιγνίτη.
Ξεκινούν ξανά – αλλιώς. Με ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, με προστιθέμενη αξία, με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Η ενεργειακή μετάβαση είναι η αφετηρία ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, όπου η περιφέρεια δεν μένει πίσω, αλλά πρωταγωνιστεί σε μια Ελλάδα πιο δίκαιη, πιο πράσινη, πιο σύγχρονη.
* Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος είναι Βουλευτής ΝΔ Π.Ε. Κοζάνης/thepresident.gr
