Στη σημερινή (4/4/25) συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, με αφορμή την εκλογή νέου Γραμματέα της, επιστρατεύθηκαν όλες οι λέξεις του ομαδικού δεσίματος (team bonding): ενότητα, συστράτευση, εμπιστοσύνη. Όμως, πίσω από τις φωτογενείς διατυπώσεις και την επιμελημένη ομαδική συνοχή, υπήρξαν και ρωγμές, στιγμές εξομολόγησης που πρόδωσαν κάτι πιο βαθύ που το εν λόγω σύνολο ενώνει.
Η πιο ειλικρινής φράση της “μπλε” ημέρας δεν αφορούσε την κυβέρνηση, αλλά την ψυχολογία της παράταξης: «Περισσότερα χρόνια από εσάς περιμένω, αλλά δεν την έχω τύχει». Εδώ, στο παρόν και το τώρα της κομματικής ψυχοδυναμικής, δεν μιλάει απλώς ένας βουλευτής. Αναδύεται το ασυνείδητο της κοινοβουλευτικής ομάδας, η συσσωρευμένη ματαίωση που γίνεται σιωπή, η πίκρα που μετουσιώνεται σε επίφαση νομιμοφροσύνης.
Κι όταν το πολιτικό δέσιμο (political bonding) βασίζεται στον φόβο της εγκατάλειψης, τότε η ενότητα παύει να είναι στόχος και γίνεται σύμπτωμα, μια ψευδής αρμονία χρήσιμη μονάχα για τον φακό. Η επίκλησή της από τον Πρωθυπουργό μοιάζει με απόπειρα συγκράτησης ενός άμορφου και συναισθηματικά αποσυνδεδεμένου συνόλου. Οι πρωτοκλασάτοι υπουργοί επιλέγουν είτε την απουσία είτε την ψυχρή αποστασιοποίηση, αποφεύγοντας συνειδητά τη συμβολική εγγύτητα, ώστε να διαφυλάξουν την εικόνα του ψυχρού επαγγελματισμού. Έτσι, η ψυχολογική (δι)εργασία της συνοχής επωμίζεται ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, αναλαμβάνοντας έναν ρόλο περισσότερο πατρικό παρά πολιτικό, περισσότερο μεταβιβαστικό παρά οργανωτικό.
Οι «εμήριδες» (όπως υπαινίχθηκαν οι βουλευτές κ.κ. Μαρκόπουλος και Υψηλάντης) απολαμβάνουν το προσκήνιο, σαν να δικαιούνται πολιτικά μερίσματα εξουσίας, χωρίς την έκθεση στον κίνδυνο, ενώ οι «κακομοίρηδες» –εκείνοι που «τραβούν το κουπί»- μετρούν σιωπηλά τα πολιτικά τους εγκαύματα. Περιμένουν, χρόνια τώρα, «κάποιας κυβερνητικής αποδοχής», σαν παραμελημένοι αποδέκτες μιας πατρικής αγάπης που μετατίθεται διαρκώς στο μέλλον.
Όμως, σε κάθε ομάδα που αυτοχαρακτηρίζεται «ενωμένη», εκείνο που απουσιάζει δεν είναι απαραίτητα η σύγκρουση, αλλά η δυνατότητα επεξεργασίας της. Κι όταν η ενότητα δεν γεννιέται από την κοινή πράξη αλλά επιβάλλεται από την ανάγκη διατήρησης του status quo, τότε αυτό που παρατηρεί κανείς δεν είναι πολιτική ωριμότητα, αλλά ένα είδος συλλογικής άρνησης με κομματικό μανδύα.
Στην ψυχαναλυτική βιβλιογραφία, το φαινόμενο αυτό λέγεται «φαντασίωση ολοκλήρωσης υπό συνθήκες άρνησης», στην πολιτική του καθ’ ημάς λεξιλογίου, λέγεται «σύγκλιση κοινοβουλευτικής ομάδας ΝΔ (4.4.2025)».
Αντώνης Μάριος ΠαΠαγιώτης
Δόκιμος Ψυχολόγος / Υπό διαμόρφωση Ψυχοθεραπευτής (σε μακρά θεραπεία με την ακαδημαϊκή κοινότητα)
