Τα τελευταία χρόνια, το smartphone έχει γίνει ίσως το πιο προσωπικό αντικείμενο που διαθέτουμε. Το χρησιμοποιούμε καθημερινά – και σχεδόν για τα πάντα: από πληρωμές και εργασία, μέχρι κοινωνικές επαφές και ψυχαγωγία. Αλλά τι συμβαίνει όταν το αντικαθιστούμε; Το βάζουμε σε ένα συρτάρι, το δίνουμε, το πουλάμε – ή, σε πολλές περιπτώσεις, το πετάμε.

Λίγοι από εμάς συνειδητοποιούν όμως τον πραγματικό αντίκτυπο αυτών των επιλογών. Ένα παλιό τηλέφωνο δεν σημαίνει μόνο μια άχρηστη συσκευή – σημαίνει μη ανακυκλωμένες πρώτες ύλες, σπατάλη ενέργειας και ψηφιακή ρύπανση.

Ένα παλιό τηλέφωνο = τεράστιο οικολογικό κόστος

Η παραγωγή ενός και μόνο smartphone απαιτεί εξόρυξη και επεξεργασία δεκάδων σπάνιων υλικών: λίθιο, κοβάλτιο, χρυσό, χαλκό ή σπάνιες γαίες. Κάθε νέα συσκευή σημαίνει επιπλέον μεταλλεία, κατανάλωση νερού και ενέργειας, διασυνοριακές μεταφορές και, τελικά, σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Σύμφωνα με την έκθεση Global E-Waste Monitor 2023, παράγονται παγκοσμίως πάνω από 62 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο, εκ των οποίων λιγότερο από το 18% ανακυκλώνονται σωστά. Τα κινητά τηλέφωνα και μόνο συνεισφέρουν με πάνω από 5 δισεκατομμύρια μονάδες που παραμένουν αχρησιμοποίητες στα συρτάρια των ανθρώπων, σύμφωνα με αναφορά του WEEE Forum.

Στη Ρουμανία, η Εθνική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος εκτιμά ότι λιγότερο από το 10% των μικρών ηλεκτρονικών συσκευών – συμπεριλαμβανομένων των τηλεφώνων – ανακυκλώνονται. Τα υπόλοιπα καταλήγουν σε χωματερές, εξάγονται παράνομα ή απλώς ξεχνιούνται σε ντουλάπια.

Right to Repair – τι σημαίνει και γιατί έχει σημασία

Σε όλο και περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται έντονη συζήτηση για το «δικαίωμα στην επισκευή» – το δικαίωμα των καταναλωτών να επισκευάζουν τα ηλεκτρονικά τους προϊόντα εύκολα, προσβάσιμα και χωρίς περιορισμούς από τους κατασκευαστές.

Η ΕΕ έχει ήδη κάνει συγκεκριμένα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση: από το 2021, η ευρωπαϊκή νομοθεσία απαιτεί από τους κατασκευαστές μεγάλων ηλεκτρονικών να εξασφαλίζουν ανταλλακτικά για τουλάχιστον 7 χρόνια. Τώρα εξετάζεται η επέκταση αυτού του δικαιώματος και στα κινητά τηλέφωνα και tablets.

Μελέτες δείχνουν ότι το 77% των Ευρωπαίων θα προτιμούσαν να επισκευάσουν τις συσκευές τους αντί να τις αντικαταστήσουν, αλλά αποθαρρύνονται λόγω έλλειψης πληροφόρησης, υψηλού κόστους ή δυσκολίας στην πρόσβαση σε ανταλλακτικά. Το Right to Repair προτείνει ακριβώς το αντίθετο: έναν ισχυρότερο καταναλωτή, πιο ανθεκτικά προϊόντα και έναν πλανήτη λιγότερο πνιγμένο στα απόβλητα.

Μια απλή λύση για ένα πραγματικό πρόβλημα

Για όσους θέλουν να κάνουν πιο υπεύθυνες επιλογές, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Η πλατφόρμα flip.gr προσφέρει επαγγελματικά ανακατασκευασμένα κινητά τηλέφωνα, αυστηρά ελεγμένα, με εγγύηση και ταχεία αποστολή.

Αποτελεί μια πρακτική και ασφαλή επιλογή για όσους επιθυμούν κορυφαία απόδοση σε προσιτή τιμή – αλλά και για εκείνους που κατανοούν ότι ένα λειτουργικό τηλέφωνο δεν χρειάζεται να είναι καινούριο για να έχει αξία.

Οι μικρές αποφάσεις του σήμερα αλλάζουν το αύριο

Δεν μπορούμε όλοι να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά ο καθένας μας μπορεί να αλλάξει κάτι στις δικές του συνήθειες. Αντί να πετάμε πλήρως λειτουργικά τηλέφωνα, μπορούμε να επιλέξουμε να τα πουλήσουμε, να τα ανακατασκευάσουμε ή – ακόμη καλύτερα – να αγοράσουμε ήδη ελεγμένα μοντέλα.

Είναι μια απλή πράξη, αλλά με πραγματική επίδραση – για το πορτοφόλι μας, για το περιβάλλον και για το μέλλον μιας πιο δίκαιης οικονομίας, όπου η επισκευή και η επαναχρησιμοποίηση αποτελούν κανόνα, όχι εξαίρεση.